Rob Graafland – Oprichter van de Limburgse Kunstkring
Van 23 oktober t/m 22 januari 2023 kan in Museum Valkenburg een expositie bezocht worden die geheel gewijd is aan Rob Graafland.
Op zondag 6 november 11.00 uur vindt in het museum de lezing plaats getiteld ‘Ontmoeting met Rob Graafland’ door Dr. Monique Dickhaut, kunsthistorica en publicist. Wie was deze Jhr. Robert Archibald Antonius Joan (Rob) Graafland?
Robert (Rob) Graafland (1875 – 1940) was een Limburgse kunstschilder. In 1890 verhuisde het gezin Graafland van Maastricht naar Amsterdam waar Rob de Rijks Normaalschool voor Teeken- onderwijs doorliep. In 1895 liet hij zich aan de Rijksacademie voor Beeldende Kunsten te Amsterdam inschrijven. Zijn leermeesters waren de professoren Augustus Allebé en Carel Dake. Na zijn studie keerde Graafland in 1898 naar Maastricht terug als tekenleraar aan het Stadstekeninstituut. Graafland werd als leraar aangesteld die de meest talentvolle leerlingen uitkoos. Onder hen bevonden zich o.a. Edmond Bellefroid, Jean Grégoire, Charles Hollman, Han Jelinger en Henri Jonas. In de winter schilderden Graafland en zijn leerlingen in de Augustijnerkerk, in de zomer schilderden ze ‘en plein air’. De grote meester probeerde het artistieke klimaat in Maastricht te verbeteren en naar een hoger plan te tillen. Hiervoor richtte hij in 1910 samen met Vic Reinders, Jan Bakhoven, Guillaume Eberhard, Herman Gouwe, Henri Jonas, J. van der Kooy en Jos Narinx de Limburgsche Kunstkring op. Het gezelschap maakte serieuze plannen om in Maastricht geregeld tentoonstellingen te houden van leden. Nog in hetzelfde jaar van oprichting werd de eerste expositie gehouden in de Dominikanerkerk met werken van Graafland, Bakhoven, Eberhard, Gouwe, Jonas, van der Kooy, Narinx en Postmes * (zie voetnoot)
De oprichters van de Limburgsche Kunstkring
In 1936, toen de Limburgse kunstkring haar vijfde lustrum vierde hadden in die kwart eeuw, 25 groepstentoonstellingen, 30 solo tentoonstellingen en ook nog 54 tentoonstellingen met niet-leden plaatsgevonden. Graafland maakte gedurende die periode hevige depressies door. Dat leidde tot een dramatisch dieptepunt in 1933 toen hij een poging deed zich van het leven te beroven. Deze wanhoopsdaad kostte hem een oog en deed hem in een psychiatrische inrichting belanden. Hij keerde na zijn ontslag uit de inrichting in Brabant niet meer terug naar Maastricht. De laatste jaren van zijn leven bracht hij door in Den Haag en Vught. Vlak voor Nederland vijf jaar lang onder het juk van Nazi-Duitsland geraakte, overleed Rob op 28 april 1940 tijdens een operatie in het ziekenhuis van Heerlen.
(tekst: Jos Solberg)
* Voetnoot: blijkens de biografie van Rob Graafland op onderstaande website wordt als eerste tentoonstelling van de Limburgsche Kunstkring in de Dominikanerkerk het jaar 1911 genoemd met als deelnemers Herman Bopp, Jules Brouwers, Guillaume Eberhard, Henri Goovaerts, Robert Graafland, W. A. van Konijnenburg (de bekende Haagse schilder die vaak in Meerssen in het huis van zijn moeder verbleef), Reymans (Richard Reimans?), Gerard Windt, en beeldhouwwerk door Frans van der Laar.
