Deze expositie zou op 4 december aflopen maar wordt met drie maanden verlengd tot zondag 5 maart!
Van 30 augustus tot 5 maart exposeren 7 kunstenaars van de Limburgse Kunstkring in
zorgcentrum d’n Horstgraaf in Venlo. Hoewel we in dit geval mogen uitgaan van een
passieve manier van ontmoeten tussen zorg en kunst, kunnen we toch spreken van een
vorm van samenwerking tussen een zorginstelling en leden van de Limburgse Kunstkring.
De bewoners en medewerkers van de zorginstelling komen in deze maanden steeds weer in
contact met de getoonde werken, al is het in het voorbijlopen. Je mag jezelf afvragen welke
invloed de kunst heeft op het leven van de bewoners. Een kunstzinnige aankleding van de
bewoonde ruimte is het zeker.
Jaren geleden heeft de Limburgse Kunstkring in samenwerking met de Stichting Alzheimer
exposities rond het thema dementie georganiseerd in een aantal zorghuizen. Hierbij werden
de bewoners en zorgmedewerkers, zeker bij de opening van deze rijdende tentoonstelling,
zoveel mogelijk betrokken. Als we nog verder teruggaan in de tijd hebben kunstenaars van
de LKK in een tiental zorghuizen kunst gemaakt in de openbare ruimte. Binnen de Kunstkring
maar ook daarbuiten kijkt men met trots terug op dit Vivre-project. De naam Vivre is
ontleend aan de overkoepelende instelling waaronder de zorghuizen in die tijd vielen.
Van passief naar actief
Bovenstaande voorbeelden kunnen we rangschikken onder “passieve samenwerking”. De kunstenaar maakt een kunstwerk en stelt dit ten toon in een openbare ruimte. Dit is dan al of niet toevallig in de ruimte van een zorginstelling. Een meer actieve samenwerking bestaat hierin dat de kunstenaars a.h.w. spelers zijn in het sociale domein en de zorg en zo iets toevoegen aan dat wat zorg- en welzijnsprofessionals hebben. Dit kan in allerlei vormen. Beeldende kunst is er een van. Het kan ook op het gebied van dans, zang en theater. Via deze kunstvormen trachten zij een bijdrage te leveren aan de gezondheid van ouderen. In publicaties wordt deze ontwikkeling en de waarde van kunstenaars in deze domeinen ook erkend door de World Health Organization (WHO). (Fancourt & Finn, 2019). Zo zijn er steeds meer studies rond kunst en gezondheid, ook in Nederland. Dit geeft aan dat kunstenaars een waardevolle rol binnen het zorg- en welzijnsdomein kunnen innemen, waarbij de aandacht voor werkplezier en gepersonaliseerde zorg meer ruimte kan krijgen.
Meer samenwerking tussen kunstenaars en de zorgsector en het sociale domein speelt in op de behoefte aan uitdaging en een leven lang leren van hedendaagse ouderen, en op het verbeteren van hun welzijn en gezondheid. (Barbara Groot, Lieke de Kock en Tineke Abma, 2022).
Een wat actievere vorm van samenwerking waarbij de Limburgse Kunstkring was betrokken,
waren in het verleden de schildermiddagen in het Academisch Ziekenhuis te Maastricht. Een
aantal kunstenaars van de LKK waren actief tijdens deze middagen die in samenwerking met
Stichting Kunstwens werden georganiseerd voor ernstig zieke kinderen in het AZM.
Zo kan de LKK ook in de toekomst een meer actieve rol spelen binnen de samenwerking
met het domein zorg en welzijn.
Jacob Muys, Maastricht, 16 augustus 2022
